Երեխային գովասանք պետք է: Իսկ կարո՞ղ ենք մենք գովել անվնաս: Այստեղ կարևոր է յուրաքանչյուր մեծահասակի մոտեցումը: Իսկ ի՞նչը կարող է գովքը դարձնել վնասակար:
1. Վնասակար է, երբ երեխային գովում են այն բանի համարը, ինչը երեխան կատարում է առանց որևէ դժվարության, ինչը երեխային տրվել է բնությունից: Եթե գովքը վերաբերվում է կարողություններին, ապա այն անարդյունավետ է, անգամ կարող է վնասել երեխային: Առանց անհրաժեշտության շարունակական գովաբանությունը նման է թմրանյութի, և երեխան պարբերաբար պարզապես սկսում է զգալ դրա կարիքը: Եթե երեխան աշխատասեր չէ և արժանանում է արհեստական գովաբանությունների, ապա նրա մոտ առաջանում է ոչ իրական կարծիք սեփական անձի վերաբերյալ: Արդյունքում փոքրիկը իրեն առավել է համարում մյուս երեխաներից, սկսում է երես առնել և կարող է խնդիրներ ունենալ հետագա զարգացման ընթացքում:
Իսկ երբ գովաբանությունները դադարում են, երեխայի մոտ առաջանում է խրոնիկ անհարմարություն, որից ծնվում են նախանձը, մանրուքներից նեղանալը, խանդը ուրիշների հաջողությունների հանդեպ, կասկածամտությունը և այլ բացասական դրսևորումներ:
2. Կրկնակի վտանգավոր է գովել այն երեխաներին, ում մոտ ամեն ինչ հեշտ է ստացվում: Երբ համեմատականեր են անցկացվում գովելով մի երեխային և վատաբանելով մյուսին, ապա երեխաների մոտ սկսում են առաջանալ հակասություններ: Ոչ ճիշտ գնահատականի փաստը բացասական է ազդում երեխայի հոգեկան աշխարհի վրա: Հակառակ օրինկով ճիշտ պահելաձև սովորեցնելը երբեք դրական արդյունք չի ունենում և երեխան չի ցանկանում «օրինակ վերցնել» նրանից, ում անտեղի գովաբանում են: Արդյուքնում երեխաները սկսում են վանել միմյանց:
3. Վնասակար է, երբ գովում են չափից ավելի շատ, առանց անհրաժեշտության և ոչ անկեղծորեն: Արդյունքում երեխան չի հասկանում գովաբանելու արժեքը և մեծերի խոսքի կարևորությունը:
Երբ ուշադիր հետևում ենք երեխաներին և մեծահասակներին, կարող ենք նկատել նաև այլ բացասական հետևանքներ:
Իսկ ինչպե՞ս պետք է գովել: Գովել պետք է միայն անկեղծ, լուրջ, համոզիչ և չափավոր՝ նպատակին համապատասխան:
Ինչու՞ համար է անհրաժեշտ գովաբանությունը:
Գովաբանությունն անհրաժեշտ է երեխային վստահություն ներշնչելու համար, եթե դրա կարիքը երեխան ունի, եթե անհրաժեշտ է լրացուցիչ վստահություն հաղորդել, վերականգնել էմոցիոնալ ակտիվությունը: Նման դեպքերում գովքն առավել քան անհրաժեշտ է:
Ստացվում է հետևյալը. եթե ծնողը ցանկանում է մեծացնել հոգեբանական առումով կայուն և արտաքին աշխարհում դիմացկուն երեխա, ապա անհրաժեշտ է երեխային գովաբանել միայն անհրաժեշտության դեպքում՝ կարևորելով գովաբանության նպատակայնությունը, որի արդյունքում երեխայի մոտ արժևորվում է նաև ծնողի խոսքի կարևորությունը: